Het aangaan van een conforme arbeidsrelatie in Liechtenstein vereist een duidelijke en juridisch correcte arbeidsovereenkomst. Dit contract dient als fundament van de werkrelatie en beschrijft de rechten en plichten van zowel de werkgever als de werknemer. Het begrijpen van de specifieke vereisten volgens de Liechtensteinse wetgeving is cruciaal voor bedrijven die lokaal aannemen of werknemers naar het vorstendom verplaatsen, om juridische zekerheid te waarborgen en mogelijke geschillen te voorkomen.
De arbeidswetgeving van Liechtenstein wordt aanzienlijk beïnvloed door de Zwitserse wetgeving vanwege historische banden en douane-unieovereenkomsten, maar heeft ook haar eigen specifieke regelgeving. Arbeidsovereenkomsten moeten voldoen aan de bepalingen van de Personen- en Vennootschapswet (PGR) en andere relevante arbeidswetgeving. Goed opgestelde overeenkomsten zijn essentieel voor het definiëren van voorwaarden zoals werkuren, vergoeding, verlof en beëindigingsvoorwaarden, en bieden een kader dat beide partijen beschermt binnen het juridische landschap van Liechtenstein.
Types van arbeidsovereenkomsten
Arbeidsovereenkomsten in Liechtenstein worden voornamelijk gecategoriseerd op basis van hun duur. De twee hoofdtypen zijn onbepaalde tijd contracten en bepaalde tijd contracten. De keuze van het contracttype heeft gevolgen voor beëindigingsprocedures en werknemersrechten.
| Contracttype | Beschrijving | Belangrijkste kenmerken |
|---|---|---|
| Onbepaalde Tijd | Gaat door totdat deze door een van de partijen volgens de wettelijke bepalingen wordt beëindigd. | Standaard contracttype; vereist een geldige reden voor beëindiging na proeftijd; opzegtermijnen gelden. |
| Bepaalde Tijd | Eindigt automatisch op een gespecificeerde datum of na voltooiing van een taak. | Eindigt zonder opzegging tenzij voortijdig beëindigd wegens dringende redenen; kan over het algemeen niet herhaald worden zonder dat het onbepaalde tijd wordt. |
Onbepaalde tijd contracten zijn de meest voorkomende vorm en bieden meer baanzekerheid voor de werknemer. Bepaalde tijd contracten zijn geschikt voor specifieke projecten of tijdelijke behoeften, maar zijn onderworpen aan beperkingen om misbruik te voorkomen en het omzeilen van werknemersbescherming die verbonden is aan onbepaalde tijd contracten te voorkomen.
Essentiële contractclausules
De wet van Liechtenstein vereist dat bepaalde kernvoorwaarden in arbeidsovereenkomsten worden opgenomen om duidelijkheid en naleving te garanderen. Hoewel schriftelijke contracten sterk worden aanbevolen en gangbare praktijk zijn, zijn sommige essentiële voorwaarden wettelijk verplicht om te worden gedocumenteerd, vooral als de duur van het dienstverband meer dan één maand bedraagt of de werkuren onregelmatig zijn.
Verplichte clausules omvatten doorgaans:
- Partijen: Volledige namen en adressen van de werkgever en werknemer.
- Startdatum: De datum waarop de arbeidsovereenkomst ingaat.
- Functie/Rol: Een beschrijving van de functie of scope van het werk van de werknemer.
- Salaris: Het bedrag van het salaris en eventuele aanvullende vergoedingen (bijvoorbeeld bonussen, toelagen).
- Werkuren: De overeengekomen wekelijkse werkuren.
- Vakantiedagen: Recht op betaald jaarlijks verlof.
- Opzegtermijnen: De toepasselijke opzegtermijnen voor beëindiging.
- Proeftijd: Indien van toepassing, de duur van de proeftijd.
Hoewel het niet altijd strikt verplicht is om alle contracten schriftelijk vast te leggen, is het best practice om details over sociale zekerheidsbijdragen, plaats van tewerkstelling en eventuele collectieve arbeidsovereenkomsten die van toepassing zijn, op te nemen.
Proeftijd
Arbeidsovereenkomsten in Liechtenstein bevatten doorgaans een proeftijd aan het begin van de arbeidsovereenkomst. Deze periode stelt zowel de werkgever als de werknemer in staat om de geschiktheid te beoordelen. Tijdens de proeftijd zijn de regels voor beëindiging over het algemeen flexibeler dan na afloop van de proeftijd.
- Standaardduur: De wettelijke maximale duur van een proeftijd is doorgaans één maand.
- Overeenkomst: Partijen kunnen overeenkomen om een kortere of langere proeftijd te hanteren, tot een maximum van drie maanden, mits dit expliciet in het schriftelijke arbeidscontract wordt vermeld.
- Beëindiging tijdens proeftijd: Tijdens de proeftijd kan de arbeidsovereenkomst meestal door beide partijen worden beëindigd met een kortere opzegtermijn, vaak zeven kalenderdagen, tenzij schriftelijk een andere termijn is overeengekomen. Beëindiging tijdens de proeftijd vereist geen "geldige reden", zoals meestal het geval is na de proeftijd, hoewel de beëindiging niet misbruikmakend mag zijn.
Als geen expliciete proeftijd is overeengekomen in het contract, wordt de eerste maand van het dienstverband automatisch beschouwd als een proeftijd volgens de wet.
Vertrouwelijkheid en concurrentiebedingen
Vertrouwelijkheid en concurrentiebedingen zijn gebruikelijke bepalingen in arbeidsovereenkomsten in Liechtenstein, vooral voor functies waarbij gevoelige informatie of gespecialiseerde kennis betrokken is. Deze restrictieve convenanten zijn bedoeld om de zakelijke belangen van de werkgever te beschermen.
- Vertrouwelijkheid: Clausules die werknemers verplichten om bedrijfsinformatie vertrouwelijk te houden tijdens en na het dienstverband, zijn over het algemeen afdwingbaar, mits ze redelijk zijn qua omvang en duur.
- Concurrentiebeding: Concurrentiebedingen beperken een werknemer ervan om voor een concurrent te werken of een concurrerend bedrijf te starten na het verlaten van het bedrijf. Voor een concurrentiebeding om wettelijk afdwingbaar te zijn in Liechtenstein, moet het aan verschillende criteria voldoen:
- Het moet schriftelijk zijn.
- De werknemer moet aanzienlijke inzichten hebben verworven in de klantenbasis of bedrijfsgeheimen van de werkgever.
- Het moet geografisch, temporeel en qua activiteit beperkt zijn.
- Het mag de toekomstige economische kansen van de werknemer niet onredelijk belemmeren.
- De maximale duur is doorgaans beperkt tot één of twee jaar, afhankelijk van de omstandigheden.
Rechters beoordelen de redelijkheid en noodzaak van dergelijke clausules casusgewijs. Overly brede of restrictieve clausules kunnen niet-afdwingbaar worden verklaard.
Contractwijziging en beëindiging
Het wijzigen van een bestaande arbeidsovereenkomst of het beëindigen van de arbeidsovereenkomst moet volgens specifieke wettelijke procedures in Liechtenstein plaatsvinden.
- Wijziging: Elke ingrijpende verandering in de essentiële voorwaarden van de arbeidsovereenkomst (bijvoorbeeld salaris, functie, werkuren) vereist de wederzijdse instemming van zowel de werkgever als de werknemer. Dergelijke wijzigingen dienen bij voorkeur schriftelijk te worden vastgelegd als een addendum bij het originele contract. Eenzijdige wijzigingen door de werkgever zijn over het algemeen niet toegestaan, tenzij het contract expliciet ruimte biedt voor kleine aanpassingen binnen een vastgesteld kader.
- Beëindiging: Het beëindigen van een onbepaalde tijd contract na de proeftijd vereist een geldige reden en naleving van wettelijke of contractueel overeengekomen opzegtermijnen. Geldige redenen kunnen economische noodzaak, wangedrag van de werknemer of langdurige onmogelijkheid om de functie uit te voeren omvatten. Beëindiging zonder geldige reden of zonder inachtneming van opzegtermijnen kan leiden tot claims wegens onrechtmatige ontslag.
- Opzegtermijnen: Wettelijke opzegtermijnen nemen toe naarmate de diensttijd langer is. Partijen kunnen in het contract langere opzegtermijnen overeenkomen, maar niet kortere dan de wettelijke minimumtermijn.
- Ontslag om dringende redenen: In gevallen van ernstig wangedrag kan het contract met onmiddellijke ingang worden beëindigd zonder inachtneming van opzegtermijnen (eenvoudig ontslag). De gronden voor eenvoudig ontslag worden strikt door de rechtbanken geïnterpreteerd.
- Bepaalde Tijd Contracten: Bepaalde tijd contracten eindigen automatisch op de afgesproken datum of na voltooiing van de taak zonder dat opzegging nodig is, tenzij er gronden zijn voor buitengewone beëindiging wegens dringende redenen.
Het begrijpen van deze vereisten voor wijziging en beëindiging is essentieel voor het naleven van de arbeidswetgeving in de levenscyclus van het dienstverband in Liechtenstein.
