Zorgen voor een veilige en gezonde werkplek is een fundamenteel aspect van opereren in Brazilië. Het land beschikt over een uitgebreid juridisch kader dat is ontworpen om werknemers te beschermen tegen beroepsrisico's en het welzijn op de werkplek te bevorderen. Naleving van deze regelgeving is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook cruciaal voor het bevorderen van een productieve en duurzame workforce.
De aanpak van Brazilië op het gebied van arbeidsgezondheid en -veiligheid wordt voornamelijk gereguleerd door federale wetgeving en een reeks specifieke regelgeving. Werkgevers die binnen het land opereren, moeten deze vereisten zorgvuldig naleven om te zorgen dat hun activiteiten voldoen aan de noodzakelijke veiligheidsnormen en bijdragen aan een veilige werkomgeving voor alle personeel.
Arbeids- en veiligheidswetten en regelgevend kader
De basis van Brazilië's systeem voor arbeidsgezondheid en -veiligheid ligt in de Consolidatie van Arbeidswetten (CLT - Consolidação das Leis do Trabalho). De CLT bevat specifieke hoofdstukken gewijd aan veiligheid, hygiëne en geneeskunde op het werk. Aanvullend op de CLT worden de Regulatory Standards (NRs - Normas Regulamentadoras) uitgegeven door het Ministerie van Arbeid en Werkgelegenheid. Deze NRs bieden gedetailleerde technische vereisten en richtlijnen voor verschillende aspecten van arbeidsveiligheid in diverse industrieën en activiteiten.
De NRs behandelen een breed scala aan onderwerpen, van algemene bepalingen en risicobeheer tot specifieke vereisten voor bepaalde soorten werk, apparatuur en omgevingen. Naleving van de toepasselijke NRs is verplicht voor alle bedrijven die werknemers in dienst hebben onder het regime van de CLT.
Normen en praktijken voor arbeidsgezondheid en -veiligheid
Naleving van Braziliaanse normen voor arbeidsgezondheid en -veiligheid omvat het implementeren van specifieke praktijken en programma's binnen de werkplek. Een kernvereiste is het identificeren en beoordelen van beroepsrisico's. Dit wordt doorgaans geformaliseerd via programma's zoals het Programma voor Risicobeheer op de Werkplek (PGR - Programa de Gerenciamento de Riscos), dat het voormalige Programma voor Preventie van Milieurisico's (PPRA) heeft vervangen. Het PGR omvat een systematisch proces van het identificeren van gevaren, het evalueren van risico's en het vaststellen van beheersmaatregelen.
Training is een andere cruciale component. Werkgevers zijn verplicht om specifieke training te bieden aan werknemers op basis van de risico's die verbonden zijn aan hun functies en de vereisten van relevante NRs. Dit omvat training over het veilige gebruik van apparatuur, noodgevallenprocedures en specifieke veiligheidsprotocollen voor gevaarlijke activiteiten.
Documentatie is essentieel om naleving aan te tonen. Bedrijven moeten gegevens bijhouden over risicobeoordelingen, trainingsprogramma's, veiligheidsinspecties, ongevallenrapporten en gezondheidsmonitoring.
Inspectieprocessen en vereisten voor de werkplek
Inspecties op de werkplek in Brazilië worden uitgevoerd door arbeidsinspecteurs van het Ministerie van Arbeid en Werkgelegenheid. Deze inspecties hebben tot doel de naleving van de CLT en de toepasselijke NRs te verifiëren. Inspecteurs hebben de bevoegdheid om werkplekken te betreden, documenten te onderzoeken, werknemers en management te interviewen en niet-nalevingsproblemen te identificeren.
Op basis van hun bevindingen kunnen inspecteurs meldingen uitgeven waarin corrigerende maatregelen binnen een bepaalde termijn worden geëist. In gevallen van ernstige niet-naleving of dreigend gevaar kunnen ze boetes opleggen, machines of processen stilleggen of zelfs de volledige werkplek embargo opleggen. Bedrijven moeten volledig samenwerken met inspecteurs en toegang verlenen tot alle gevraagde informatie en gebieden.
Protocol voor werkplekongevallen en rapportage
In geval van een arbeidsongeval of beroepsziekte verplicht de Braziliaanse wet specifieke protocollen en rapportageprocedures. De werkgever is verantwoordelijk voor het bieden van eerste hulp en het verzekeren dat de gewonde werknemer de benodigde medische zorg krijgt.
Een belangrijke vereiste is het uitgeven van de Comunicação de Acidente de Trabalho (CAT - Communicatie van Arbeidsongeval). De CAT moet worden uitgegeven ongeacht de ernst van het ongeval, inclusief woon-werkongevallen, en moet elektronisch worden gerapporteerd aan het National Social Security Institute (INSS) binnen de eerste werkdag na het ongeval. In geval van overlijden moet de CAT onmiddellijk worden gerapporteerd. Het niet uitgeven van de CAT binnen de wettelijke termijn kan leiden tot boetes.
Werkgevers moeten ook ongevallen onderzoeken om de oorzaken te achterhalen en preventieve maatregelen te implementeren om herhaling te voorkomen. Het bijhouden van gegevens over alle ongevallen en onderzoeken is verplicht.
Verantwoordelijkheden van werkgever en werknemer voor arbeidsveiligheid
Zowel werkgevers als werknemers hebben gedefinieerde verantwoordelijkheden met betrekking tot arbeidsgezondheid en -veiligheid in Brazilië.
Verantwoordelijkheden van de werkgever:
- Voldoen aan alle toepasselijke arbeidsgezondheids- en veiligheidswetten en NRs.
- Implementeren en onderhouden van vereiste veiligheidsprogramma's (bijvoorbeeld PGR).
- Een veilige en gezonde werkomgeving bieden.
- Verlenen van noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) gratis en zorgen voor correct gebruik.
- Verlenen van verplichte training over veiligheidsprocedures en risico's.
- Regelmatig werkplekinspecties uitvoeren.
- Ongevallen onderzoeken en corrigerende maatregelen nemen.
- Het opzetten en ondersteunen van de Internal Commission for Accident Prevention (CIPA).
Verantwoordelijkheden van de werknemer:
- Voldoen aan veiligheidsregels en procedures opgesteld door de werkgever.
- Correct gebruik maken van PBM zoals geïnstrueerd.
- Samenwerken met de werkgever bij het toepassen van NRs.
- Onveilige omstandigheden of praktijken melden bij hun leidinggevende of CIPA.
- Verplichte veiligheidsopleiding bijwonen.
De Internal Commission for Accident Prevention (CIPA) is een verplichte commissie in bedrijven boven een bepaalde omvang, bestaande uit vertegenwoordigers van zowel de werkgever als de werknemers. De rol van CIPA is het voorkomen van ongevallen en beroepsziekten door risico's te identificeren, oplossingen voor te stellen, naleving van veiligheidsnormen te controleren en veiligheidsbewustzijn onder werknemers te bevorderen. De oprichting en werking van CIPA worden geregeld door NR-5.
