Sweden staat bekend om zijn sterke sociale zekerheidsstelsel, dat uitgebreide voorzieningen omvat voor employee leave. Het recht op verschillende soorten leave, waaronder jaarlijkse vakantie, ziekteverlof en ouderschapsverlof, wordt grotendeels geregeld door wetgeving zoals de Annual Leave Act (Semesterlagen) en de Social Insurance Code (Socialförsäkringsbalken). Deze wetten stellen minimale rechten vast, zodat employees voldoende tijd krijgen voor rust, herstel en gezinsverantwoordelijkheden.
Employers in Sweden moeten zich houden aan deze wettelijke minima, hoewel collectieve overeenkomsten (kollektivavtal) vaak gunstigere voorwaarden bieden met betrekking tot leave-dagen, salaris en voorwaarden. Het begrijpen van deze regelgeving is cruciaal voor compliance en het bevorderen van een positieve werkomgeving.
Annual Vacation Leave
De Annual Leave Act vereist minimaal 25 dagen betaalde jaarlijkse leave per jaar voor alle employees, ongeacht leeftijd of type werk. Deze entitlement wordt doorgaans verdiend tijdens een "earning year" (intjänandeår), dat meestal loopt van 1 april tot 31 maart, en kan worden opgenomen tijdens het daaropvolgende "leave year" (semesterår), dat ook loopt van 1 april tot 31 maart.
- Minimum Entitlement: 25 dagen per jaar.
- Earning Period: Typisch 1 april tot 31 maart.
- Leave Period: Typisch 1 april tot 31 maart van het volgende jaar.
- Vacation Pay: Employees hebben recht op vacation pay (semesterlön), dat hun reguliere salaris plus een vakantie supplement (semestertillägg) omvat. Het supplement is meestal 12% van het maandloon per vacation day, of een vast bedrag per dag (vaak 0,43% van het jaarsalaris).
- Right to Summer Leave: Employees die meer dan 5 dagen betaald leave hebben verdiend, hebben het recht om vier opeenvolgende weken leave op te nemen tijdens de hoofdvakantieperiode, meestal juni-augustus.
- Saving Leave: Employees kunnen vacation days die meer dan 20 dagen per jaar overschrijden, sparen voor maximaal vijf jaar, waardoor langere periodes van leave later mogelijk zijn.
Public Holidays
Sweden erkent verschillende public holidays (röda dagar - red days) gedurende het jaar. Employees hebben over het algemeen recht op vrije dagen op deze dagen. Als een public holiday op een weekend valt, is er meestal geen automatische vervangende vrije dag, hoewel collectieve overeenkomsten anders kunnen regelen.
Hier zijn de standaard public holidays in Sweden in 2025:
| Datum | Holiday |
|---|---|
| 1 januari | Nieuwjaarsdag |
| 6 januari | Epifanie |
| 18 april | Goede Vrijdag |
| 20 april | Pasen (Easter Sunday) |
| 21 april | Paasmaandag |
| 1 mei | Dag van de Arbeid |
| 29 mei | Hemelvaartsdag |
| 8 juni | Pinksterzondag |
| 6 juni | Nationale feestdag van Sweden |
| 21 juni | Midsummer's Eve |
| 22 juni | Midsummer's Day |
| 1 november | Allerheiligendag |
| 24 december | Kerstavond |
| 25 december | Eerste Kerstdag |
| 26 december | Tweede Kerstdag |
Let op dat Midsummer's Eve en Kerstavond geen officiële public holidays zijn, maar breed worden erkend als zodanig, en de meeste bedrijven gesloten zijn.
Sick Leave
Wanneer een employee niet kan werken vanwege ziekte of verwonding, heeft hij of zij recht op sick leave (sjukfrånvaro) en sick pay (sjuklön). Het systeem omvat zowel de employer als de Swedish Social Insurance Agency (Försäkringskassan).
- Waiting Day (Karensdag): De eerste dag van sick leave is een qualifying day (karensdag), waarvoor de employee geen sick pay ontvangt.
- Employer's Responsibility (Dag 1-14): Van dag 2 tot dag 14 van de sick leave periode is de employer verantwoordelijk voor het betalen van sick pay. Het sick pay bedraagt 80% van het reguliere salaris van de employee.
- Medical Certificate: Een medische verklaring (läkarintyg) is meestal vereist vanaf de achtste dag van ziekte.
- Social Insurance Agency (Vanaf dag 15): Als de ziekte langer dan 14 dagen duurt, vraagt de employee sickness benefit (sjukpenning) aan bij Försäkringskassan. Försäkringskassan neemt de betaling over, meestal op 80% van de qualifying income, tot een bepaald plafond.
- Rehabilitation: Employers hebben de verantwoordelijkheid om samen met employees en Försäkringskassan te werken aan revalidatiemaatregelen om de employee terug te laten keren naar werk.
Parental Leave
Sweden heeft een royaal parental leave-systeem ontworpen om ouders in staat te stellen werk en gezinsleven te combineren. De entitlement is per child en kan worden gedeeld tussen de ouders.
- Total Days: Parents hebben recht op in totaal 480 dagen parental benefit (föräldrapenning) per kind.
- Benefit Levels:
- Sickness Benefit Level (SGI): Voor 390 van de 480 dagen wordt de benefit gebaseerd op het inkomen van de parent (ongeveer 80% van het inkomen tot een plafond).
- Basic Level: De resterende 90 dagen worden betaald op een basisniveau (een vast bedrag per dag), ongeacht inkomen.
- Sharing Days: De 480 dagen kunnen worden gedeeld tussen de ouders. Echter, 90 dagen per parent zijn gereserveerd en kunnen niet worden overgedragen aan de andere parent ("use it or lose it" dagen).
- Taking Leave: Parental leave kan full-time, half-time, quarter-time of zelfs achtste worden opgenomen totdat het kind 12 jaar wordt of de vijfde schooljaar voltooit.
- Temporary Parental Leave (VAB): Parents hebben ook het recht op tijdelijk parental leave (Vård av Barn - Zorg voor kind) wanneer hun kind ziek is of een medische afspraak heeft. Dit wordt gecompenseerd door Försäkringskassan, meestal rond 80% van het inkomen.
Other Types of Leave
Naast de hoofdcategorieën bieden de wet en collectieve overeenkomsten in Sweden ook andere types leave:
- Study Leave (Studieledighet): Employees hebben het recht om leave te nemen voor studies, mits ze een bepaalde periode in dienst zijn (meestal zes maanden onafgebroken of 12 maanden over de afgelopen twee jaar). De werkgever hoeft geen salaris te betalen tijdens studieleave, maar de employment blijft beschermd.
- Bereavement Leave: Hoewel niet expliciet gereguleerd door de wet, verlenen collectieve overeenkomsten of bedrijfsbeleid vaak enkele dagen betaald leave bij het overlijden van een naaste familie.
- Leave for Urgent Family Reasons: De wet biedt een beperkt recht om afwezig te zijn van werk voor urgente familie redenen in geval van ziekte of ongeval, waarbij de onmiddellijke aanwezigheid van de employee vereist is. Dit leave is meestal onbetaald tenzij het wordt gedekt door een collectieve overeenkomst.
- Sabbatical Leave: Sabbatical leave is geen wettelijke recht, maar kan worden aangeboden door employers of gereguleerd door collectieve overeenkomsten.
