Germany heeft een uitgebreid systeem van werknemersverlofrechten ontworpen om de rechten van werknemers te beschermen en een goede werk-privébalans te waarborgen. Deze rechten worden voornamelijk geregeld door federale wetgeving, hoewel sommige aspecten, met name feestdagen, kunnen variëren per Bundesland. Het begrijpen van deze regelgeving is cruciaal voor werkgevers die in Duitsland opereren, of ze nu een lokale entiteit hebben of werknemers op afstand in dienst hebben. Naleving van deze regels is verplicht en zorgt voor een eerlijke behandeling van werknemers.
Het navigeren door de nuances van het Duitse arbeidsrecht, inclusief de verschillende soorten verlof en hun specifieke vereisten, kan complex zijn. Werkgevers moeten zich bewust zijn van de minimale wettelijke rechten op vakantie, regels rondom feestdagen, procedures voor ziekteverlof en het uitgebreide kader voor ouderschapsverlof, naast andere mogelijke verloftypes.
Jaarlijks Vakantieverlof
De minimale wettelijke jaarlijkse vakantieduur in Duitsland wordt gereguleerd door de Bundesurlaubsgesetz. Voor werknemers die een vijfdaagse werkweek hebben, is de minimale vakantieduur 20 werkdagen per jaar. Voor degenen die zes dagen per week werken, is dat 24 werkdagen. Veel arbeidsovereenkomsten of collectieve arbeidsovereenkomsten verlenen ruimere verlofrechten, vaak variërend van 25 tot 30 dagen per jaar.
- Berekening: Verlof wordt berekend op basis van werkdagen, die doorgaans zondag en feestdagen uitsluiten.
- Opbouw: Werknemers bouwen meestal hun verlof recht op naar rato gedurende het jaar. Volledig recht op verlof wordt doorgaans verkregen na zes maanden dienstverband bij dezelfde werkgever.
- Opnemen van Verlof: Werknemers zouden ideally hun verlof moeten opnemen in het kalenderjaar waarin het wordt opgebouwd. Niet-genoten verlof kan doorgaans worden overgedragen naar de eerste drie maanden van het volgende jaar, maar dit vereist vaak een specifieke overeenkomst of is onderworpen aan bedrijfsbeleid of collectieve overeenkomsten.
- Betaling: Werknemers hebben recht op doorbetaling van hun reguliere loon tijdens hun vakantie. Dit wordt "Urlaubsentgelt" genoemd.
Feestdagen
Feestdagen in Duitsland worden op staatsniveau vastgesteld, wat betekent dat het aantal en de specifieke data van feestdagen aanzienlijk kunnen verschillen tussen de 16 Bundesländer. Werknemers hebben over het algemeen recht op een betaalde vrije dag op feestdagen. Als een werknemer op een feestdag moet werken, heeft hij doorgaans recht op compensatietijd of een toeslag, zoals wettelijk of via collectieve overeenkomsten is vastgelegd.
Hier zijn de nationale feestdagen die in 2025 in alle Duitse staten worden gevierd, samen met enkele veel voorkomende regionale feestdagen:
| Feestdag | Datum (2025) | Nationaal/Regionaal |
|---|---|---|
| Nieuwjaarsdag | 1 januari | Nationaal |
| Goede Vrijdag | 18 april | Nationaal |
| Paasmaandag | 21 april | Nationaal |
| Dag van de Arbeid | 1 mei | Nationaal |
| Hemelvaartsdag | 29 mei | Nationaal |
| Pinkstermaandag | 9 juni | Nationaal |
| Duitse Eenwordingsdag | 3 oktober | Nationaal |
| Kerstdag | 25 december | Nationaal |
| Tweede Kerstdag | 26 december | Nationaal |
| Driekoningen | 6 januari | Regionaal (bijv. BY, BW, ST) |
| Sacramentsdag | 19 juni | Regionaal (bijv. BY, BW, HE, NW, RP, SL, SN, TH) |
| Maria Hemelvaart | 15 augustus | Regionaal (BY, SL) |
| Reformatiedag | 31 oktober | Regionaal (bijv. BB, MV, SN, ST, TH, NI, HB, HH, SH) |
| Allerheiligen | 1 november | Regionaal (bijv. BY, BW, NW, RP, SL) |
Opmerking: Deze tabel vermeldt gangbare feestdagen, maar is niet volledig voor alle regionale variaties.
Ziekteverlofbeleid en betaling
Werknemers in Duitsland hebben recht op doorbetaling van hun loon tijdens ziekteperiodes. Dit recht wordt geregeld door de Gesetz zur Weiterzahlung des Arbeitsentgelts bei Krankheit (Entgeltfortzahlungsgesetz).
- Melding: Werknemers moeten hun werkgever zo snel mogelijk informeren over hun ziekte en de verwachte duur.
- Medisch attest: Als de ziekte langer duurt dan drie kalenderdagen, moet de werknemer vanaf de vierde dag een medisch attest van een arts overleggen. Werkgevers kunnen een attest ook eerder eisen.
- Duur van doorbetaling door werkgever: Werkgevers zijn wettelijk verplicht om het volledige salaris van de werknemer tot zes weken (42 kalenderdagen) door te betalen voor dezelfde ziekte.
- Ziektegeld (Krankengeld): Na het einde van de zeswekentermijn van de werkgever heeft de werknemer doorgaans recht op ziektegeld van zijn wettelijke ziektekostenverzekering. Dit bedrag is meestal rond de 70% van het brutoloon (tot een bepaald maximum), maar niet meer dan 90% van het nettoloon. Ziektegeld kan tot 78 weken worden uitbetaald binnen een periode van drie jaar voor dezelfde ziekte.
Ouderschapsverlof (Maternity, Paternity, Adoption)
Duitsland biedt uitgebreide voorzieningen voor ouders, inclusief zwangerschapsbescherming, ouderschapsverlof (Elternzeit) en ouderschapsuitkering (Elterngeld).
- Zwangerschapsbescherming (Mutterschutz): Dit geldt voor zwangere werknemers en nieuwe moeders. Het omvat:
- Een verbod op werken in de laatste zes weken voor de berekende uitgavedatum en de eerste acht weken na de bevalling (12 weken bij prematuren of meerlinggeboorten).
- Bescherming tegen ontslag tijdens de zwangerschap en gedurende een periode na de bevalling.
- Doorbetaling tijdens zwangerschapsverlof, vaak een combinatie van zwangerschapsuitkering van de ziektekostenverzekering en een toeslag van de werkgever.
- Ouderschapsverlof (Elternzeit): Beide ouders hebben recht op onbetaald ouderschapsverlof tot de derde verjaardag van het kind.
- Elke ouder kan tot 36 maanden ouderschapsverlof opnemen per kind.
- Tot 24 maanden van dit verlof kan worden opgenomen tussen de derde en achtste verjaardag van het kind, met toestemming van de werkgever (die slechts om dringende operationele redenen mag weigeren).
- Ouderschapsverlof kan door één ouder alleen worden opgenomen of door beide ouders gelijktijdig of afwisselend.
- Werknemers zijn beschermd tegen ontslag tijdens ouderschapsverlof.
- Ouderschapsuitkering (Elterngeld): Hoewel ouderschapsverlof onbetaald is door de werkgever, komen ouders vaak in aanmerking voor Elterngeld van de staat.
- Basiselterngeld: Wordt maximaal 14 maanden betaald als beide ouders het verlof delen (één ouder kan maximaal 12 maanden claimen). Het bedraagt doorgaans 65-67% van het netto-inkomen vóór de geboorte, met een maximum van €1.800 per maand.
- ElterngeldPlus: Maakt het mogelijk voor ouders om de uitkering langer te ontvangen tegen de helft van het maandbedrag. Het kan worden aangevraagd voor maximaal 28 maanden.
- Partnerschapbonus: Biedt extra maanden ElterngeldPlus als beide ouders tegelijkertijd parttime werken (24-32 uur per week) gedurende een bepaalde periode.
Andere soorten verlof
Naast de hoofdcategorieën erkent de Duitse wetgeving en collectieve overeenkomsten andere situaties waarin werknemers recht kunnen hebben op verlof:
- Rouwverlof: Hoewel niet expliciet wettelijk verplicht, verlenen veel arbeidsovereenkomsten of collectieve overeenkomsten enkele dagen betaald verlof bij het overlijden van een naaste familie.
- Zorgverlof (Pflegezeit): Werknemers hebben het recht om tot 10 werkdagen kortdurend afwezig te zijn om de zorg voor een naaste te organiseren in een acute zorgsituatie, met gedeeltelijke looncompensatie (Pflegeunterstützungsgeld) van het zorgverzekeringsfonds. Ze kunnen ook tot zes maanden onbetaald verlof nemen voor langdurige zorg van een naaste thuis.
- Studieverlof (Bildungsurlaub): In veel Duitse staten hebben werknemers recht op een bepaald aantal dagen (meestal 5 per jaar of 10 over twee jaar) betaald verlof voor erkende professionele of politieke opleidingscursussen. Dit is een staatsrecht en bestaat niet in alle staten.
- Sabbatical: Er is geen algemeen wettelijk recht op een sabbatical in Duitsland. Sommige werkgevers bieden echter sabbaticals aan op basis van bedrijfsbeleid of collectieve overeenkomsten.
- Verlof om persoonlijke redenen (Sonderurlaub): In bepaalde specifieke omstandigheden, zoals verhuizen, een huwelijk of officiële afspraken die niet buiten werktijd kunnen worden gepland, kunnen werknemers recht hebben op een korte periode betaald of onbetaald verlof, vaak gebaseerd op collectieve overeenkomsten of individuele contracten.
